Endometriozis ile Yaşayan Kadınların Günlük Fiziksel, Psikolojik ve Sosyal Deneyimleri, Sağlıklı Yaş Eşleştirilmiş Kontrollerle Karşılaştırılması – Karma Yöntemli Bir Çalışma

Çalışmanın amacı

Çeşitli araştırmalar, fiziksel kısıtlanma ve belirsizlik, kaygı veya depresif belirtiler gibi olumsuz duygular ile karakterize olan endometriozis hastalığının kadınlarda yaşam kalitesini düşürdüğünü bildirmiştir. Bu çalışmanın amacı, endometriozisli kadınların günlük durumlarına dair bütünsel bir anlayış kazanmaktır.

Çalışmada ne yapıldı?

12 endometriozis hastası ve bu hastalarla yaşı uyumlu 11 sağlıklı kadın değerlendirildi. Menstrüasyon (regl) döngüsü boyunca ağrı derecelendirmelerini ve çeşitli zihinsel ve fiziksel bulguları değerlendirmek için görüşmeler, standart anketler ve kapsamlı bir günlük içeren karma bir yöntem kullanıldı. Görüşmeler kaydedildi, yazıya döküldü.

Çalışmanın sonuçları

Bu çalışma ile endometriozisin kadınlarda fiziksel, zihinsel ve sosyal düzeylerde önemli bozulmalara yol açtığı ortaya koyulmuştur. Endometriozisin kadınların günlük yaşamları üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak için hastalığı biyolojik, psikolojik ve sosyal yönden algılayan tedavi yaklaşımları uygulanmalıdır. 

Özet

Endometriozis, endometrial dokunun (rahim iç dokusu) rahim dışında lokalize olması ile karakterize karmaşık bir hastalıktır. Dünya çapında üreme çağındaki kadınların tahminen %6-15’inde saptanmaktadır. Pek çok teori olmasına rağmen endometriozisin oluşum mekanizması tam olarak anlaşılamamıştır. Kronik ağrı ve infertilite (kısırlık) ana semptomlar olarak kabul edilir, ancak endometriozisli kadınların karşı karşıya kaldığı şikayetler, günlük yaşamlarının çeşitli fiziksel, duygusal ve sosyal yönleriyle ilgili olabilir. Çeşitli araştırmalar, fiziksel kısıtlanma ve belirsizlik, kaygı veya depresif belirtiler gibi olumsuz duygular ile karakterize olan endometriozisin kadınlarda yaşam kalitesini düşürdüğünü bildirmiştir. Ve pek çok çalışmada diğer fiziksel semptomlara ek olarak ağrının, zihinsel ve sosyal sorunlar için bir tür “başlangıç noktası” olarak hizmet ediyor olabileceği anlayışı kabul görmüştür.

Bu çalışmada Ocak 2018 ile Ağustos 2019 arasında, endometriozis olduğu patolojik inceleme ile doğrulanmış hastalar ve endometriozis veya adet ağrısı olmayan, yaş uyumlu sağlıklı gönüllüler çalışmaya alındı. Tüm katılımcılar online bir anket doldurmanın yanında bir sonraki adetlerinin ilk gününde araştırma ekibini bilgilendirdiler ve ağrı düzeylerini ve semptomlarını değerlendirmek için kapsamlı bir e-posta aldılar. İkinci adet dönemlerinde, katılımcılar görüşmeleri yüz yüze yapmak ve standart anketleri tamamlamak üzere enstitüye davet edildiler.

Endometriozis hastaları menstrüasyon sırasında önemli ölçüde daha yüksek depresyon ve anksiyete (kaygı) skorları ve ayrıca düşük zihinsel ve fiziksel yaşam kalitesi, daha fazla stres gösterdi. Yüz yüze görüşmeler, endometriozis ile yaşamanın günlük yaşamda çok sayıda bozulma ile ilişkili olduğunu gösterdi. Fiziksel zorlanmalar, özellikle ağrı, yüksek düzeyde psikolojik sıkıntı ve sosyal sınırlamalar bildirildi. Kadınlar endometriozis ile yaşamanın kişiliklerini etkilediği ve “artık kendileri gibi hissetmediklerini” ifade ettiler.

Sonuç olarak, bu çalışma endometriozisli kadınlarda ağrı ve ilişkili duygusal sıkıntının fiziksel, zihinsel ve sosyal düzeylerde önemli bozulmalara yol açtığını ortaya koymuştur. Diğer kronik ağrı durumlarına benzer şekilde endometriozisin kadınların günlük yaşamları üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak için hastalığı biyolojik, psikolojik ve sosyal yönden algılayan tedavi yaklaşımları uygulanmalıdır. Buna göre, sadece ilaç tedavisi ve cerrahi değil, hastaların biyolojik, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarına da hitap eden çoklu bir tedavi yaklaşımı gerekmektedir. Endometriozis hastalarında günlük semptomların zaman içindeki dalgalanmalarının yanı sıra endometriozis tipi, tedavi yaklaşımı ve psikososyal stresörler gibi faktörlerin etkisini daha iyi anlamak için daha büyük ve daha uzun gözlem süreli çalışmalara ihtiyaç vardır.

Kaynak: Olliges, E., Bobinger, A., Weber, A., Hoffmann, V., Schmitz, T., Popovici, R., & Meissner, K. (2021). The physical, psychological and social day-to-day experience of women living with endometriosis compared to healthy age-matched controls-a mixed-methods study. Frontiers in Global Women’s Health, 87.

Çeviren: Dr. Elif Cansu Gündoğdu