Endometriozis Hakkında Kimsenin Size Söylemeyeceği 15 Şey

Endometriozis, dünya çapında milyonlarca kadını muazzam bir acı içinde bırakan bununla birlikte üreme organlarının cerrahi ile alınması gibi keyifsiz durumlara yol açan, ayırıcı tanısı zor olanbir durumdur.

Endometriozis sanıldığından daha sıktır

Tedavisi olmayan ve yaşam kalitesini düşüren endometriozis ile ilgili ne olduğu da dahil olmak üzere birçok kafa karışıklığı mevcut. Endometrioziste rahmin iç yüzeyine benzer olan doku, vücudun başka bir yerinde, yumurtalıklar, fallop tüpleri ve hatta barsaklar gibi, ağrıya ve hatta infertiliteye neden olabileceği yerlerde büyümeye başlar. Celmatix kurucu ve CEO’su ve Amerika Endometriozis Vakfı yönetim kurulu üyesi Piraye Yurttaş; ağrının bir işkence gibi olabileceğini açıklıyor. Bu durum üzücü bir şekilde yaygın görülmektedir: üreme çağındaki her 10 kadından 1’i endometriozisten farklı derecelerde acı çekmektedir. Piraye Yurttaş, yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’nde 10 milyondan fazla kadın olduğuna dikkat çekmekte. O 10 kadından 1’i olmanın nasıl olduğuna dair bir bakış edinmek için, bu kadının endometriozise karşı verdiği zorlu mücadeleyi gözden kaçırmamak gerek.

Doktorlar durumu anlamayabilir

Endometriozis Bakım Merkezi’nde cerrahi program direktörü olan Heather C. Guidone, “Hastalıkların en sık rastlananı olmasına rağmen, duruma sağlık hizmetleri sisteminin her seviyesinde yetersiz değinildiğini ve yetersiz tedavi edildiğini” belirtiyor. “Endometriozis hakkındaki yanlışlıkların bir mirası, doktorlar tarafından hastalara, ebeveynlere, ergenlere ve medya tarafından kamuoyuna paylaşılmaya devam etmekte, devam eden teşhis gecikmelerine, yüksek tedavi başarısızlıklarına ve uzmanlık hizmetlerine erişimin sınırlı olmasına katkıda bulunmaktadır.”

Obstetri ve jinekoloji uzmanları mutlaka endometriozis üzerine uzman değildir

Vital Health Endometriozis Center kurucu ve Tıbbi direktörü olan Andrew Cook: “Kadın doğum uzmanlarının endometriozis uzmanından ziyade birinci basamak hekim gibi kabul edilmesi gerektiğini” açıklıyor. Dr. Cook bu doktorların her zaman endometriozis veya pelvik ağrı tedavisinde uzmanlığa sahip olmadığını söylüyor. Endometriozis Vakfının Kıdemli Tıp Danışmanı olan Dr. Harry Reich: “Eğer kadın doğumcunuzun ihtiyaçlarınızı karşıladığını hissediyorsanız ve doktorunuzun sunduğu hizmetten memnunsanız bu harika, fakat endişelerinizin yeterince dikkate alınmadığını düşünüyorsanız, endometriozis tedavisinde uzmanlaşmış bir doktordan (tercihen bir cerrah) randevu almak isteyebilirsiniz” diye öneriyor. Dr. Reich, endometriozis üzerine birçok ameliyat yapmış bir uzman bulmanızı ve ilk muayenenizde aklınızda tutmanız gereken bir kontrol listesi sunuyor; jinekoloğunuz bir rektal muayene yapmalı ve analiz için laparoskopik biyopsi planlamalıdır. Eğer bu şekilde değilse başka bir doktor aramalısınız diye öneriyor.

Endometriozis her yaştan kadını hedef almaktadır

Endometriozis Merkezi’nden Jinekolog Doktor Ken Sinervo, durumun rutin olarak adelosanlarda ve hatta 8 yaş kadar küçük çocuklarda bile görülebildiğini açıklamakta. “Pelvik ağrı tarifleyen kadınların ve ergenlerin %70’i ileride endometriozis tanısı alacaktır, bu nedenle çoğu hasta ağrılarının adölesan çağda başladığını belirtir, sadece yıllar boyu gözden kaçmıştır.” diyor. Endometriozis Amerika Vakfı’na göre endometriozis hastası yakını olan kadınların kendilerinde hastalık gelişme olasılığı 7 kat fazladır.

Endometriozis yayılabilir

Dr. Sinervo, çoğu doktorun inanışının aksine endometriozisin sadece kadınların pelvik bölgesinde sınırlı olmadığını, beyin gibi nadir vakaları da içeren sayısız ekstrapelvik endometriozis olgusu raporlandığını söylüyor. “Kendi merkezimizde, örneğin, diyafragmatik, akciğer ve siyatik endometriozisi rutin olarak tedavi ediyoruz” diyor. “Klinisyenlerin, doğası gereği klasik olmayan formları da dahil olmak üzere, hastalığın çeşitli sunumlarına aşina olmaları gerekmektedir.”

Doktorlar hamileliğin semptomları gerilettiği düşünmeyi bıraktı

Dr. Sinervo’ya göre bu yanlış bir varsayımdı. “Gerçekte, endometriozisli birçok kadın hamilelik boyunca ağrı çekmeye devam ediyor hatta bazı durumlarda hastalık ilerleyebiliyor. Dahası şu anki araştırmalar, endometriozis ile istenmeyen obstetrik sonuçlar ve komplikasyon gelişimi arasında bir ilişki olduğunu göstermiştir.” Ayrıca doğurganlığı da etkilemeyebilir. Bu noktada hamile kalmamanız için birçok sebep var.

Teşhişi zor

Dr. Sinevo, çoğu insanın endometriozis belirtilerinin bir pelvik muayenede veya bir ultrason sırasında görülebildiğini düşündüğünü fakat durumun neredeyse hiç bu şekilde olmadığını açıklıyor. Birçok doktorun yaptığı bir yanlışlık, hasta durum için reçete edilen doğum kontrol hapı ya da GnRH agonistleri gibi ilaçlara yanıt vermediğinde endometriozisi tanı olarak dışlamaktır. Dr. Sinervo “Medikal olarak hastalığın baskılanamadığı kadınların %85’inde ameliyatta endometriozis olduğu bulunmaktadır.” diyor. “Bir başka deyişle, delil olmaması hastalık olmadığını göstermez.”

“Şu an için teşhiste en iyi yöntem ameliyattır” diye açıklıyor. Minimal invaziv tekniklerle cerrah dokuyu görüntüleyebilir hatta tanıyı onaylamak için biyopsi bile alabilir. Bu nedenle, hastalık için invaziv olmayan, doğru bir belirteç geliştirilmesi, çok öncelikli bir araştırma hedefidir.”

Bu nedenle Pap ihtiyacınız olmasa bile her yıl düzenli olarak jinekoloğunuzu ziyaret etmelisiniz.

Endometriozis için her zaman bir tedavi yolu vardır

Bazı doktorlar halen endometriozisi tedavi etmenin tek yolunun histerektomiden (rahim ve potansiyel diğer kadın cinsel organları olan, rahim boynu, yumurtalıklar ve fallop tüplerinin tamamen alınması) geçtiğine inanırlar. Ancak Dr. Sinevo, endometriozisin her zaman bu organlarla sınırlı olmadığını belirtmektedir. “Hastalıktan kaynaklanan ağrı ve semptomlar sadece mensturasyonla ilgili değildir; bu durumda sadece uterusun alınması ve adet döngüsünün kırılması etkili tedaviler değildir.” diye açıklamaktadır. “Aslında, histerektomi sonrası devam eden hatta daha da kötüleşen endometriozis raporları var. Bizler rutin olarak, sadece üreme organları çıkarılmış olup da geride kalan belirgin hastalığı olan hastaları tedavi ediyoruz.”

Bir kadının üreme organlarının çıkarılarak endometriozisinin tedavi edilebileceği düşüncesi yaygın histerektomi mitlerinden yalnızca bir tanesidir. Endometriozisi olan kadınlar için ilaç ve hormon terapisinden eksizyon cerrahisi gibi, spesifik minimal invaziv cerrahi operasyonlarına kadar birçok seçenek mevcuttur.

Uç boyutta olmayan tedaviler uzun vadede fayda sağlayabilir

Providence Saint John Sağlık Merkezi’nde Entegre Jinekolojik Onkoloji doktoru ve Santa Monica, California’daki John Wayne Kanser Enstitüsü’nde profesör olan Steve Vasilev “Endometriozisin ne kadar derin bir infiltrasyonu olabileceği her zaman açık değildir,” diyor. Eksizyon cerrahisi olarak bilinen bir teknikle, cerrah küçük bir insizyon yapar ve daha sonra endometriotik dokuyu çıkarır; Vasilev, bunun düzgün eğitimli bir cerraha tüm sorunlu büyümeyi çıkarma şansı verdiğini açıklıyor. Ayrıca Vasilev, son çalışmaların, eksizyonel cerrahinin, cinsel ilişki ve barsak hareketleriyle ilişkili ağrıyı ve kronik pelvik ağrıyı azaltabileceğini öne sürdüğünü belirtmektedir.

Vasilev, “Maalesef, sigorta kapsamı bir sorun olabilir: Sigorta şirketleri ödeme yapmaktan çekiniyor olabilir” diyor. Bununla birlikte, eğer ki cerrah bir şüpheli pelvik kitle bulursa, sigortacılar maliyeti karşılayabilir. İşte çoğu cerrahın size söylemeyeceği bir sır daha.

Endometriozis kısır olacağınız anlamına gelmez

Çoğu hasta asla çocuk sahibi olmayacağından korkmaktadır, fakat Dr. Cook’a göre bu her zaman doğru değildir ve “Bir ameliyat uygun şekilde yapılırsa, ameliyattan sonra uzun yıllar hamile kalma şansını artırmaya yardımcı olacaktır” diye belirtmektedir. “Bir kere endometriozis ortadan kaldırıldığında, doğurganlığı etkileyen başka hiçbir faktör olmadığı varsayılırsa, kadın isterse hamile kalmaya çok daha yatkın olacaktır.” Bu, tüm kadınların düşük yapma ve doğurganlık hakkında bilmesi gereken şeylerden sadece biridir.

Endometriozis menapoz ile ortadan kaybolmaz

Menapoz sonrası kadınlar endometriozisten rahatlama bulabilirken, Dr. Cook’a göre durum tamamen ortadan kalkmıyor. Aslında, endometriozis tanısı doksanlı yaşlarında olan kadınlara da konmuştur. Menapoz endometrial dokuyu besleyen östrojenin akışını yavaşlatsa bile, Dr. Cook halen var olan skar ve kitlelerin semptomlara neden olabileceğine dikkat çekmektedir. “Menapoz büyük ihtimalle ağrılara son vermeyecektir.” demektedir.

Daha çok mali kaynak ihtiyacı vardır

Hasta savunucusu Meghan Cleary’ye göre, büyük bir hasta ve klinisyen hareketi devam ediyor: “Dünyanın dört bir yanındaki endometriozis örgütleri, tanımları ve tedavi standartlarını mevcut kanıta dayalı araştırma ve tıp ile uyumlu hale getirmek için doğrudan harekete geçiyorlar.” Ancak daha fazla fon gerekli. Dr. Beim şöyle açıklıyor: “Endometriozis için Federal araştırma dolar hesabı, hastalıktan etkilenen her bir kadın için yılda yaklaşık 1 dolar tutar. Dünya çapında, ortalama endometriozis maliyeti, yıllık olarak, iş gücü kaybı ve doğrudan sağlık hizmetleri maliyetleri nedeniyle yılda kadın başına 10.000 $ civarındadır. Bu, yaklaşık 3.7 trilyon dolarlık bir yıllık maliyet anlamına gelmektedir.”

Kaynak Site: rd.com
Çeviren: Dr. Tuğba Buket ÇALIŞKAN