COVID-19 pozitifliği laparoskopik cerrahi için bir engel teşkil etmemektedir.
ANAHTAR NOKTALAR
Önemli Başlıklar:
Çalışmanın Amacı:
Ne Yapıldı:
Anahtar Sonuçlar:
ÖZET
Şu günlerdeki en önemli konu COVID-19 pandemisidir. Bu bağlamda sağlık çalışanlarını kontaminasyondan korumak önem teşkil etmektedir. Sınır tanımayan doktorların verisine göre tüm koruyucu önlemlere rağmen İtalya’daki COVID-19 pozitif olgularının yaklaşık % 8’ini sağlık çalışanlarının oluşturması bu grubun en yüksek riskli grup olduğunu ve grubun korunmasının önemini göstermektedir.
Amerikan merkezi hastalık kontrolüne göre COVID-19 pozitif hasta kaynaklı balgam, kan, dışkı ve solunum damlacığı ile temasta olan tüm sağlık çalışanlarının viral bulaş açısından riskleri nedeniyle kişisel koruyucu ekipman giyme gerekliliği doğmuştur. Entübasyon, ekstübasyon ve noninvaziv ventilasyon gibi damlacık oluşturan prosedürler ile damlacık maruziyeti, daha yüksek bulaş riski ile ilişkili gözükmektedir. Anestezistler, girişimsel radyologlar, obstetrisyenler ve kardiyothorasik cerrahlar laparoskopi kullanarak yapılan acil cerrahi müdehalelere devam etme ihtiyacı içindedirler, ancak COVID-19 pozitif hastaya yapılacak laparoskopik bir cerrahi müdehalenin riskleri iyi bilinmemektedir.
COVID-19 pozitif hastalarda laparoskopik cerrahinin güvenliği ile ilgili uluslararası katılımlı bir çalışma yakın zamanda JMIR-Public Health and Surveillance dergisinde, kontaminasyon yollarının gözden geçirmek, laparoskopideki viral enfeksiyon riski hakkındaki literatürü özetlemek ve COVID-19 pozitif hastalarda acil laparoskopik cerrahi için yol haritasını oluşturmak amacıyla yayınlanmıştır.
Literatürde tespit edilen 267 makale arasından 84 tanesi çalışma için değerlendirmeye alınmış ve bu makaleler arasından 14 tanesinin SARS-CoV-2 hakkında olduğu görülmüştür. Teorideki kontaminasyon yolları temelinde şu sorulara cevaplar aranmıştır: i)Kontaminasyon riskinde operasyon odası basıncının etkisi, ii)Entübasyon ve ekstübasyon esnasında ek risk varlığı iii)Laparoskopik cerrahi esnasında duman boşaltılmasının COVID-19 yayılım riskini artırıp arttırmadığı, iv) COVID-19 pozitif hastada doku ekstraksiyonun zararları, v)Batından gaz boşaltımı esnasında zaralı damlacıkların oluşup oluşmadığı.
Operasyon odasında ki yüksek basıncın kapatılması veya düşük basınç oluşturulması ve eğer mümkünse COVID-19 pozif acil hastaların cerrahisi için özel operasyon salonunun oluşturulması, boşaltılan cerrahi dumanın, operasyon odasında sebest dolaşmasının engellenmesi ve aerosol partikülleri içeren boşaltılan CO2 gazının filitrasyonu için gerekli aletlerin kullanılması, doku ekstraksiyonunda mantıklı karar verilmesi ve operasyon odası personeli ile birlikte kendimizin korunması, ilk olarak batın içerisindeki gazın boşaltılması ve aerosol yayılım riskini arttırmaktansa cerrahi insizyonu büyütmekten kaçınılmaması ve boşaltma sırasında filitre veya duman boşaltımı sırasında kullanılan aynı sistemin kullanılması çalışmalardan elde edilen önemli sonuçlardı.
Yazarlar makalelerinde ¨Acil laparoskopiden kaçınmak için bir neden olmamakla birlikte yapılan son çalışmalara göre dikkatli olunması gerektiğini ve COVID-19 pozitif hastalarda cerrahinin getireceği olası riskler nedeniyle gerekli durumlarda laparoskopinin yapılması gerektiğini, COVID-19 olgularının cerrahi sonuçları ve tecrübelerin raporlanması için dünya çapında çaba sarf edilmekte olduğunu ve ilgili bu raporlara globalsurg.org/covidsurg/ adresinden ulaşılabilineceğini¨ belirtmişlerdir.
Çeviri: Dr. Çağdaş ŞAHİN
Osmanağa Mah. Osmancık Sok. Betül Han No:8 D:4 Kadıköy, İstanbul, İstanbul
0532 515 69 99
info@endometriozisdernegi.org