Üreteral Endometriozisin Laparoskopik Tedavisi: Sistematik Derleme

Çalışmanın amacı: 

Üreteral endometriozisin laparoskopik (kapalı) cerrahi tedavisi uygulanan hastaların preoperatif (operasyon öncesi) klinik özellikleri, cerrahi bulguları ve sonuçlarına yönelik literatürü gözden geçirmektir.

Çalışmanın Önemi: 

Üreter endometriozisi karmaşık bir hastalık olarak kabul edilmesine rağmen, bu çalışmada düşük komplikasyon oranları ile birincil cerrahi tedaviye iyi bir yanıt görülmesi önemlidir.

Bunun nedeni, etkilenen üreterlerin çoğunun daha düşük fistül ve striktür (darlık) oranlarına sahip olduğu bildirilen üreteroliz ile tedavi edilmiş olması olabilir.

Ayrıca dahil edilen çalışmaların çoğu deneyimli cerrahlar ve multidisipliner bir cerrahi ekip ile uzmanlaşmış merkezlerde yürütülmüştür.

Çalışmada ne yapıldı?:  

• PRISMA guideline’a uygun olarak, 2008 ve 2020 yılları arasında yayınlanan laparoskopik cerrahi olarak tedavi edilen üreteral endometriozisi değerlendiren ingilizce çalışmalar seçildi.
• 193’ü PubMed’de ve 1120’si Scopus veritabanlarında olmak üzere 1313 makale belirlendi.
• Uygunluk kriterlerini karşılamayan 1291 makale hariç tutuldu.
• Kalan 22 çalışma, toplam 1337 hasta ile kalitatif analize dahil edildi.
• Preoperatif hasta özellikleri, preoperatif görüntüleme incelemeleri, intraoperatif (operasyon anında) bulgular ve postoperatif (operasyon sonrası) komplikasyonlar hakkındaki veriler özetlendi.
• Preoperatif tanı yöntemi olarak %89 pelvik ultrasonografi, %66.3 manyetik rezonans görüntüleme (MRI), %22.3 intravenöz piyelografi (IVP), %48.5 bilgisayarlı tomografi (BT) kullanıldı.
• Renal sintigrafi 7 çalışmada raporlandı.

Çalışmanın Sonuçları:

• Preoperatif semptomlar; dismenore (adet sancısı) (%76.3), pelvik (kasık) ağrı (%59.6), disparoni (cinsel ilişkide ağrı) (%46.2), alt üriner semptomlar (%21.3) ve üreteral obstrüktif (tıkayıcı) semptomlar (%9.9) idi.
• İntraoperatif bulgular, üreteral lezyonlarının % 55’inde sol, % 28.9’unda sağ, % 8.7’sinde bilateral (iki taraflı) olduğunu gösterdi.
• Olguların % 69.1’ine tek başına veya başka bir teknikten önce üreteroliz,% 6’sında üreteral rezeksiyon, % 6’sında üretero-üreteral anastomoz, % 21’inde üreteroneosistostomi ve %0.45’inde nefrektomi (böbrek alınma operasyonu) yapılmıştır.
• Double J üreteral stent yerleştirilmesi vakaların % 33.3’ünde bildirilmiş olup, vakaların %15.5’inde endometriozis tutulumuna bağlı olarak mesane rezeksiyonu yapıldı.
• Hastaların %15.5’ine beraberinde mesane rezeksiyonu yapıldı.
• Üreter yaralanması prevalansı %3.1 idi. 
• Postoperatif komplikasyonlar arasında üreteral fistül (%2.8), üreteral stenoz (%24.2), üreteral endometriozisin sebat/rekürrensi (%3.8) ve fistül ve/veya darlık tedavisi için tekrar ameliyat (%3.9) vardı.

Kısa Özet: 

Üreteral endometriozis, endometriozisin en yaygın semptomları olan ağrı ve daha az oranda görülen alt idrar sistem semptomları ile ilişkilidir. Üreteral endometriozis tedavisi için standart cerrahi teknik henüz bir fikir birliği halinde değildir, ancak öncelikle üreterolizis ile laparoskopik yaklaşım, üreter rezeksiyonunu sadece dirençli vakalar için bırakarak, semptomlarda iyileşme ve birkaç intraoperatif ve postoperatif komplikasyonla güvenli ve etkili bir tedavi gibi görünmektedir.

Kaynak : Cunha FL, Arcoverde FVL, Andres MP, Gomes DC, Bautzer CRD, Abrao MS, Tobias-Machado M. J Minim Invasive Gynecol. 2020 Nov 27;S1553-4650(20)31140-7. doi: 10.1016/j.jmig.2020.11.022

Çeviren : Dr Seher Sarı