Endometriozis ve Gebelik: İtalyan Bir Kliniğe Ait Deneyim

Çalışmanın Amacı:

Endometriozisin, obstetrik ve neonatal (yenidoğan) komplikasyonları, sezaryen oranlarını arttırıp arttırmadığının yanı sıra, endometriozisin varlığı, tipi ve yeri ile obstetrik komplikasyonların ilişkisi, geçirilmiş cerrahi ve hamilelik sonucu ile ilişkisi nedir? Hamileliğin, hastalığın seyri üzerine etkisini nasıldır? Bu sorulara cevap arandı.

Çalışmanın Önemi:

• Bu çalışma, spesifik olarak yalnızca ilk spontan gebelikleri içeren; (yardımcı üreme teknikleri ile gebe kalanlar, multipar gebeler dahil edilmemiştir) endometriozis ve adenomyozisli hastaları ile ilgili en büyük prospektif (ileriye dönük) tek merkezli çalışmadır.

Ne Yapıldı?

• 18-45 yaş arasında, doğal yolla gebe kalan, çalışma için bilgilendirilmiş onam formu imzalamış olan hastalardan, cerrahi/histolojik veya klinik olarak endometriozis tanısı almış 145 endometriozisli gebe vaka grubuna, bu yöntemlerin herhangi biri ile endometriozis tanısı almamış 280 hasta ise kontrol grubuna dahil edildi.
• Çalışmanın kapsamı
  • Her iki gruba, doğuma kadar aylık olarak klinik ve ultrason muayenesi ve kan testi yapıldı. Her hastanın yaşı, vücut kitle indeksi, ve obstetrik verileri kaydedildi. Gebelik sonuçları not edildi: düşük, düşük tehditi, ektopik gebelik, preterm (erken) doğum, preterm doğum tehlikesi, erken membran rüptürü, gestasyonel hipertansiyon, preeklampsi, intrahepatik kolestaz, plasenta previa, plasenta akreata, dekolman, intrauterin gelişim geriliği, gestasyonel diyabet ve oligohidramnios.
  • Gebelerin son adet tarihleri, doğum haftaları, doğum şekilleri (normal vajinal doğum ya da sezaryen), doğum sonu kanama miktarları, bebek doğum kilosu ve APGAR skoru ve obstetrik sonuçlar kaydedildi.
  • Vaka grubundaki hastalarda, endometriozisin varlığı, tipi ve yeri (overyan endometrioma, derin infiltratif endometriozis (DIE), adenomyozis, ekstrapelvik endometriozis), hastalığın derecesi ve geçirilmiş cerrahi bilgileri kaydedildi.
  • Son olarak, gebeliğin endometriozisin seyri ve literatürde en sık görülen olası komplikasyonların (örneğin üro / hemoperiton ve bağırsak perforasyonu) görülme ilişkisi üzerindeki etkisi değerlendirildi.

Çalışmanın Sonuçları

• Endometriozisli kadınlarda, düşük/düşük tehditi, erken doğum/erken doğum tehditi oranları anlamlı oranda daha yüksekti.
  • Neden: Endometriozisli olgularda servikal olgunlaşmaya ve kollajen degradasyonuna, uterus kontraksiyonlarına ve membranların inflamasyonuna neden olan inflamatuar yolların, prostaglandinlerin ve metaloproteinaz aktivasyonunun artmış ekspresyonu bildirilmiştir. Bu mekanizmalar, endometriozisli hastalarda düşük/erken doğum/erken membran rüptürünü açıklayabilir.
• Erken membran rüptürü, fetal büyüme kısıtlaması, gestasyonel hipertansiyon, preeklampsi, diyabet, intrahepatik kolestaz, oligohidramnios, plasenta previa, plasenta akreta, plasenta dekolmanı, ölü doğum, postpartum kanama ve postterm gebelik oranlarında istatiksel olarak anlamlı fark yoktu.
• Önceden var olan veya gebelik sırasında ortaya çıkan (overyan endometrioma, DİE veya ekstrapelvik endometriozis) endometriozisin tipi ve yerinin gebelik sonucunu etkilemediğini, buna karşılık adenomyozis varlığı ile gestasyonel hipertansiyon arasında anlamlı bir korelasyon olduğunu görüldü.
• Ektopik gebelik: Endometriozis grubunda ektopik gebelik insidansı daha yüksek orandaydı ancak istatistiksel olarak anlamlı değildi
• Fetal sonuç: Prematüre bebeklerde fetal komplikasyon yönünden anlamlı fark görülmedi. Hem term hem de preterm yenidoğanlarda doğum ağırlığı, 5. dakikada APGAR skoru ve yenidoğan sağlığı açısından anlamlı bir fark bulunmadı
• Sezaryen: Vaka grubunda, kontrollere kıyasla, çoğunlukla elektif gerçekleştirilen sezaryen insidansının literatür ile uyumlu olarak arttığını izlendi. Endometriozisli kadınlarda anormal plasentasyon, adhezyonlara bağlı fetal malprezentasyonlar, plasental komplikasyonlar, antepartum kanama ve erken doğum riskini artırabildiği için sezaryen oranında da artış izlenmektedir. Ayrıca; vajinal doğumdaki ağrıyı yaşamaktan korkmak ve istememek gibi psikolojik faktörlere de bağlı olabilir.
• Komplikasyon: Sadece tek vakada; gebeliğin üçüncü trimesterinde olası bir overyan endometrioma rüptürüne bağlı bir hemoperitoneum olgusu mevcuttu. Bu komplikasyon, literatürde tartışıldığı üzere, desidualize ektopik endometriyumun involüsyon süreciyle ilişkili olabildiği düşünülmektedir.

Özet

• Endometriozisli hastalarda düşük/düşük tehditi ve preterm eylem/preterm eylem tehditi ve preterm eylem, ektopik gebelik daha sık görülmektedir.
• Endometriozis, fetal iyi durum halini ve yenidoğan sağlığını etkilememektedir. Önceden var olan ya da gebelikte ortaya çıkan endometriozisin yeri/tipi gebelik seyrini etkilememekte; sadece adenomyozisli olgularda gebeliğe bağlı hipertansiyon daha sık izlenmektedir.
• Endometriozisli kadınlarda sezaryen doğum oranları daha yüksektir.
• Gebelikte önceden var olan endometriotik odakların komplikasyonları nadirdir.
• Endometriozis, kronik inflamatuvar bir süreçtir; gebeliğin fizyolojik seyrine müdahale edebilir ve bu nedenle hekimler bu hastaları özel bir dikkatle tedavi etmelidir.

Kaynak: Porpora GM, Tomao F, Ticino A, Piacenti I, Scaramuzzino S, Simonetti S, Imperiale L, Sangiuliano C, Masciullo L, Manganaro L, Panici PB. Endometriosis and Pregnancy: A Single Institution Experience. Int. J. Environ. Res. Public Health 2020, 17(2), 401. https://doi.org/10.3390/ijerph17020401

Çeviren: Dr. Karolin Ohanoğlu