Düşük doz aspirin, endometrioziste implantasyon pencere döneminde “lösemi inhibitör faktörü (LIF)” ekspresyonunu artırabilir ve progesteron direncini azaltabilir.

Çalışmanın amacı

Endometriozisli fare modellerinde düşük doz aspirinin endometrial reseptivite üzerine etkisinin araştırılmasıdır.

Çalışmanın önemi

Endometriozis ile ilişkili infertilite (kısırlık) tedavisinde alternatif bir seçenek olmasıdır.

Çalışmada ne yapıldı?

• 8 haftalık 44 dişi ve 22 erkek sıçan çalışmada kullanılmış olup 44 dişi sıçan rastgele kontrol (n=12), endometriozis (n=15) ve düşük doz aspirin ile tedavi edilen endometriozisli sıçanlar (n=17) olmak üzere gruplara ayrıldı.
• Sıçanlara %2 pentobarbital sodyum ile intraperitoneal olarak (70 mg/kg) anestezi uygulandı ve ototransplantasyon yöntemi ile endometriozis modelleri oluşturuldu. Sol uterus kesilip longitudinal olarak açıldı ve yaklaşık 5×5 mmlik uterin parçalar oluşturuldu. Peritonda kan damarlarından zengin olan alanlara 2 parça yerleştirildi.
• Operasyondan 4 hafta sonra kontrol, endometriozis ve aspirin grubuna intragastrik olarak sırayla salin, salin ve aspirin solusyonları (2 mg/kg) 3 östrus siklusu boyunca verildi. (yaklaşık 15 gün) Her gün saat 16:00’da dişi sıçanlar erkek sıçan ile 2:1 oranında kafeslerde tutuldu. Ertesi sabah vajinal tıkaç ve sperm bulunduysa sıçan gebe kabul edildi ve gebeliğin ilk günü olarak kararlaştırıldı. (D1) Gebeliğin 5.5 gününde sıçanlar kurban edilip uterus dokuları iki parçaya ayrıldı. (D5.5) Bir parça formaline konurken diğer parça tüpe yerleştirilip -80°C de muhafaza edildi.
• Ötopik endometriumda progesteron reseptörü (PR), PRA, PRB ve lösemi inhibitör faktör reseptörü (LIFR) ekspresyonu immünhistokimya teknolojisi, western blot ve qRT-PCR ile tespit edildi. Ötopik endometrium ve serumdaki LIF seviyeleri ise western blot, qRT-PCR ve ELISA ile tespit edildi.

Çalışmanın sonuçları

• Endometriozisli sıçan modelinde aspirin tedavisinden sonra PRB ekspresyonu arttı ve PRA/PRB azaldı.
• Düşük doz aspirin tedavisinden sonra LIF ekspresyonu endometrioziste ötopik endometrium ve serumda arttı.
• LIFR ekspresyonu aspirin tedavisinden etkilenmedi.

Kısa Özet

Araştırmalar endometriozisli kadınların %30-50’sinde infertilite veya subfertilitenin olduğunu göstermiş olup kronik inflamasyon ve endometrial reseptivitedeki bozukluğun endometriozis ile ilişkili infertilitede rolünün olabileceği ileri sürülmüştür. Donasyon folikülü alan endometriozis hastalarında implantasyon (embriyonun rahim duvarına tutunması) oranı, klinik gebelik oranı, devam eden gebelik oranı ve canlı doğum oranının azalmış olması, bozulmuş endometrial reseptivitenin endometriozis ile ilişkili infertilitede önemli rol oynadığını göstermektedir. Bazı araştırmalarda düşük doz aspirinin açıklanamayan tekrarlayan gebelik kayıplarında ve intrauterin adezyonlarda endometrial reseptiviteyi arttırdığı bulunmuştur.

Bu bilgilerin yanı sıra progesteron rezistansının embriyo implantasyonunda daha az reseptiviteye neden olduğu bilinmektedir.

Pluripotent bir faktör olan lösemi inhibitör faktör (LIF) embriyo implantasyonunda gerekli olup implantasyon pencere döneminde LIF’in uterusta ekspresyonu en fazla iken endometrioziste azalmıştır. Yeni bir çalışma düşük doz aspirinin normal farelerde endometrial LIF ekspresyonunu arttırarak endometrial reseptiviteyi iyileştirdiğini bulmuştur.

Özet olarak yapılan çalışmada endometrioziste implantasyon pencere döneminde düşük doz aspirinin progesteron rezistansını azaltabileceği ve LIF ekspresyonunu arttırabileceği bulunmuş olup bu durum tedavide alternatif bir seçenek yaratmaktadır. Endometriozis ile ilişkili infertilitede düşük doz aspirinin etkilerini konfirme etmek için hastalar üzerinde daha ileri araştırmaların yapılması gerekmektedir.

Kaynak: Wang, Lihui, et al. Low-dose aspirin can downregulate progesterone resistance and increase the expression of LIF in endometriosis during the implantation window. Gynecological Endocrinology (2021): 1-5.

Çeviren: Dr. Işık Sözen